fbpx

Αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή

Ο καρκίνος του μαστού, όντας η συχνότερη κακοήθεια στον γυναικείο πληθυσμό, δυστυχώς προσβάλλει ένα πολύ μεγάλο αριθμό γυναικών κάθε χρόνο. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών η πρώτη θεραπεία είναι χειρουργική (ογκεκτομή, τεταρτεκτομή, μαστεκτομή) και αλλοιώνει τον γυναικείο μαστό. Η επέμβαση για την αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή είναι η λύση που δίνει η πλαστική χειρουργική, αποκαθιστώντας τον όγκο και το σχήμα του γυναικείου στήθους ή και αναπλάθοντας την θηλή και την θηλαία άλω στην περίπτωση που έχουν αφαιρεθεί.

Η απώλεια του μαστού αποτελεί ένα σφοδρό πλήγμα στην ψυχοσύνθεση της γυναίκας καθώς της δημιουργεί αίσθημα κατωτερότητας, μειωμένη αυτοεκτίμηση, απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος λόγω της ενδεχόμενης απόρριψης και αρκετά συχνά, εμφάνιση κατάθλιψης με όλες τις συνέπειες που αυτή επιφέρει τόσο στην επαγγελματική πορεία όσο και στις προσωπικές σχέσεις.

Η επέμβαση για την αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή χαρακτηρίζεται απόnαξιοπιστία και ασφάλεια. Διενεργείται εδώ και 4 δεκαετίες και δεν ενέχει κανέναν κίνδυνοnυποτροπής της νόσου όπως πιστεύεται λανθασμένα από μεγάλο αριθμό γυναικών.

Με ποιο τρόπο γίνεται η αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή;

Υπάρχουν κατά βάση δύο τρόποι για να κάνει ένας πλαστικός χειρουργός αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή, που μπορεί να χρησιμοποιηθούν αυτοτελώς ή σε συνδυασμό και αυτοί είναι :

  • αποκατάσταση με χρήση ενθεμάτων σιλικόνης ή φυσιολογικού ορού (σε μία ή δύο
    επεμβάσεις ανάλογα με την περίσταση)
  • αποκατάσταση με τη χρήση αυτόλογων ιστών (ιστών από το σώμα της ίδιας της
    ασθενούς), που γίνεται σε έναν χειρουργικό χρόνο.

Τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί και η αυτομεταμόσχευση λίπους στην αποκατάσταση του μαστού. Συνήθως γίνεται επικουρικά με κάποια άλλη μέθοδο για να βελτιώσει το μέγεθος ή το σχήμα του αποκατεστημένου νέου μαστού ή σε περιπτώσεις ογκεκτομής για αποκατάσταση του μικρού τμήματος που έχει αφαιρεθεί.

Στις περιπτώσεις που η αποκατάσταση αφορά και στους δύο μαστούς (που γενικά είναι πολύ πιο σπάνιο), συνήθως αυτή γίνεται ταυτόχρονα στο ίδιο χειρουργείο. Στις περιπτώσεις που αφορά μόνο στον έναν μαστό γίνεται σχεδόν πάντα (εφόσον το επιθυμεί η ασθενής) κάποιου είδους χειρουργική παρέμβαση και στον άλλο υγιή μαστό της γυναίκας για να μοιάσει περισσότερο στον αποκατεστημένο. Τέλος η αποκατάσταση του συμπλέγματος θηλής-θηλαίας άλω, εφόσον το επιθυμεί η γυναίκα, γίνεται πάντα λίγους μήνες μετά το τελευταίο χειρουργείο με τοπική αναισθησία.

Αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή με χρήση ενθεμάτων σιλικόνης

Η τεχνική που προτιμά η πλειοψηφία των γυναικών για την αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή είναι η χρήση ενθεμάτων σιλικόνης κυρίως γιατί είναι μικρότερης βαρύτητας επέμβαση και συνήθως έχει γρηγορότερη αποθεραπεία. Ανάλογα με το είδος της επέμβασης που έγινε στην μαστεκτομή και το είδος του ενθέματος που χρησιμοποιείται, αυτή η αποκατάσταση
μπορεί να γίνει σε μία ή δύο χειρουργικές επεμβάσεις.

Στην πρώτη περίπτωση όταν υπάρχει επαρκής δερματική κάλυψη ή αν χρησιμοποιηθεί ένθεμα διπλού αυλού (με σιλικόνη και φυσιολογικό ορό που προστίθεται σταδιακά), η αποκατάσταση γίνεται με μία επέμβαση.

Στην δεύτερη περίπτωση αρχικά τοποθετείται εκεί που ήταν το στήθος της γυναίκας, ένας διατατήρας ιστών με ανατομικό σχήμα, κάτω από τους μυς στο θώρακα (για να έχει επαρκή κάλυψη). Πρόκειται για ένα «άδειο» ένθεμα με περίβλημα σιλικόνης το οποίο ο πλαστικός χειρουργός γεμίζει σταδιακά με φυσιολογικό ορό, για να δημιουργηθεί χώρος με την διάταση των μυών και του δέρματος της περιοχής. Σε 4-8 μήνες περίπου ο διατατήρας αντικαθίσταται, με δεύτερη πιο ελαφριά επέμβαση, από ένα μόνιμο ανατομικό ένθεμα σιλικόνης.

Όλες οι ανώτερες επεμβάσεις γίνονται με γενική αναισθησία, η διάρκειά τους είναι 1-2 ώρες και συνήθως απαιτείται παραμονή μίας νύχτας στο νοσοκομείο.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι αυτή η μέθοδος αποκατάστασης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις περιπτώσεις. Σε γυναίκες που συνήθως μετά από ακτινοθεραπεία της περιοχής έχουν πολύ «ταλαιπωρημένο» δέρμα στο στήθος η συγκεκριμένη μέθοδος έχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών και συνήθως αποφεύγεται.

Αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή με τη χρήση αυτόλογων ιστών

Κατά αυτόν τον τρόπο αποκατάστασης χρησιμοποιούνται ιστοί (κρημνοί) από το σώμα της γυναίκας για να δημιουργήσουμε έναν καινούργιο μαστό. Πιο συχνά χρησιμοποιείται δέρμα με υποδόριο λίπος από το κάτω μέρος της κοιλιάς μαζί με ένα τμήμα του ορθού κοιλιακού μυός και σε περίπτωση που δεν επαρκεί αυτό, τμήμα του σύστοιχου πλατύ ραχιαίου μυός μαζί με υπερκείμενο δέρμα.

Σε γυναίκες που έχουν ικανή περίσσεια δέρματος και λίπους στο υπογάστριο (στο κάτω μέρος της κοιλιάς), μπορούν αυτά να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία νέου μαστού. Πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι το πιο φυσικό σχήμα του νέου μαστού, η αντικατάσταση τυχόν ταλαιπωρημένου/ ακτινοβολημένου δέρματος στον χειρουργημένο μαστό από υγιές από την κοιλιά, η ταυτόχρονη πραγματοποίηση κοιλιοπλαστικής (αισθητική βελτίωση της κοιλιάς) και ότι γίνεται σε μια χειρουργική επέμβαση.

Στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο κοιλιακός κρημνός χρησιμοποιούμε τον πλατύ ραχιαίο μυ από την πλάτη τον οποίο τοποθετούμε στο θώρακα για την δημιουργία νέου μαστού. Επειδή ο όγκος του συγκεκριμένου κρημνού είναι σχετικά μικρός συνήθως τοποθετούμε και ένα ένθεμα σιλικόνης κάτω από τον μυ για να αυξήσουμε το μέγεθος του νεοσχηματισμένου
μαστού. Η αποκατάσταση με τη συγκεκριμένη τεχνική γίνεται επίσης σε έναν χειρουργικό χρόνο και με γενική αναισθησία.

Στα μειονεκτήματα της αποκατάστασης μαστού με τη χρήση αυτόλογων ιστών συγκαταλέγονται η βαρύτητα των επεμβάσεων αυτών και η νοσηρότητα της δότριας περιοχής του κρημνού. Οι επεμβάσεις αυτές έχουν διάρκεια πάνω από 4 ώρες και αντίστοιχα αρκετά μεγαλύτερο χρόνο αποθεραπείας. Επιπλέον εκτός από το στήθος προστίθεται και άλλη μια περιοχή που χειρουργείται στο σώμα (η κοιλιά ή η πλάτη ανάλογα με τον κρημνό που θα χρησιμοποιήσουμε) οπότε δυσκολεύει σημαντικά τόσο η μετεγχειρητική περίοδος όσο και τα ποσοστά πιθανών επιπλοκών. Αυτός είναι και ο συχνότερος λόγος που αρκετές γυναίκες, οι οποίες είναι ήδη ταλαιπωρημένες από χειρουργικές ή και άλλες θεραπείες, αποφεύγουν αυτού του είδους την αποκατάσταση, αν τους δοθεί η επιλογή από τον πλαστικό χειρουργό τους.

Πότε γίνεται η αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή;

Η επέμβαση για την αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή είναι δυνατό να γίνει άμεσα, δηλαδή μετά την αφαίρεση του μαστού στο ίδιο χειρουργείο. Διαφορετικά μπορεί να γίνει και καθυστερημένα, δηλαδή μετά από κάποιο διάστημα (που πολλές φορές ξεπερνά τα 2 χρόνια) είτε γιατί οι ασθενείς δεν είχαν ενημερωθεί επαρκώς για τα οφέλη της αποκατάστασης, είτε γιατί ο καρκίνος του μαστού ήταν σε προχωρημένο στάδιο και απαιτούσε να υποβληθούν οι ασθενείς σε συμπληρωματικές θεραπείες (χημειοθεραπεία ή και ακτινοθεραπεία) ενδιάμεσα.

Άμεση αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή

Η άμεση αποκατάσταση μαστού γίνεται από τον πλαστικό χειρουργό αμέσως μετά από την διενέργεια της μαστεκτομής στο ίδιο χειρουργείο. Εφαρμόζεται κυρίως σε γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο στα αρχικά στάδια της νόσου και δεν απαιτείται περαιτέρω συμπληρωματική θεραπεία ή αν απαιτείται δεν θα επηρεάσει αρνητικά την αποκατάσταση. Μπορεί η άμεση αποκατάσταση να ολοκληρωθεί σε ένα στάδιο (μία επέμβαση) ή σε δύο (διατατήρας ιστών αρχικά και μόνιμο ένθεμα μετά από λίγους μήνες), ανάλογα με το είδος της μαστεκτομής. Βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι η γυναίκα δεν βιώνει την απώλεια του μαστού της. Μπαίνει στο χειρουργείο για την μαστεκτομή και μετά από λίγες ώρες ξυπνάει με καινούργιο μαστό. Πρέπει να σημειωθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση είναι και η έγκαιρη ενημέρωση της ασθενούς για την δυνατότητα της άμεσης αποκατάστασης έτσι ώστε αυτή να έχει προγραμματιστεί.

Καθυστερημένη αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή

Η καθυστερημένη αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή εφαρμοζόταν κυρίως τα προηγούμενα χρόνια όπου δεν ήταν τόσο διαδεδομένη επέμβαση και υπήρχε φόβος και αβεβαιότητα για πιθανή υποτροπή της νόσου. Τα τελευταία χρόνια, με δεδομένη πλέον την ασφάλεια της αποκατάστασης του μαστού, η έμμεση (καθυστερημένη) επιλέγεται σαν λύση:

  • από τις γυναίκες εκείνες που χρειάζεται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία και
    ακτινοθεραπεία για να ελεγχθεί η διασπορά της νόσου, καθώς ο καρκίνος έχει διαγνωστεί
    σε πιο προχωρημένο στάδιο.
  • από γυναίκες που είχαν υποβληθεί σε μαστεκτομή κατά το παρελθόν και δεν είχαν
    ενημερωθεί επαρκώς για την επέμβαση ή η πρόσβαση στον πλαστικό χειρουργό δεν ήταν
    εύκολη.
  • από γυναίκες που πήραν καθυστερημένα την έγκριση από τον μαστολόγο τους για να
    προχωρήσουν σε αποκατάσταση ή που για δικούς τους ψυχολογικούς λόγους δεν το
    αποφάσιζαν νωρίτερα.

Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος αποκατάστασης μαστού μετά από μαστεκτομή

Κάθε μία από τις προαναφερθείσες μεθόδους παρουσιάζει πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η γενική κατάσταση υγείας της ασθενούς, το στάδιο της νόσου, το είδος του χειρουργείου για την αφαίρεση του όγκου και άλλους. Η καλύτερη μέθοδος λοιπόν, εξατομικεύεται και επιλέγεται κάθε φορά μετά από συζήτηση του πλαστικού χειρουργού με την ασθενή, στην οποία εξηγούνται με σαφήνεια όλες οι λεπτομέρειες κάθε μεθόδου, ώστε να συμμετέχει και εκείνη στην τελική επιλογή.

Αυτό που είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να τονιστεί είναι η ασφάλεια και συνεχής εξέλιξη και βελτίωση όλων των τεχνικών αποκατάστασης του γυναικείου μαστού, αλλά και των υλικών που χρησιμοποιούνται (διατατήρες, ενθέματα). Είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή (μερική ή ολική) δεν επηρεάζει αρνητικά την κλινική πορεία της νόσου.

Αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή: Συνοψίζοντας

Η αποκατάσταση του μαστού είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχολογία της γυναίκας, καθώς το στήθος είναι σημαντικό κομμάτι της γυναικείας εμφάνισης. Η ασθενής μετά την αποκατάσταση ανακτά τη χαμένη της αυτοπεποίθηση, είναι σε θέση να ντυθεί χωρίς περιορισμούς, να γυμναστεί και να κολυμπήσει χωρίς το φόβο μιας πιθανής απομάκρυνσης της εξωτερικής πρόθεσης, που ήταν η μόνη επιλογή που είχαν οι γυναίκες παλαιότερα. Να αναφέρουμε επίσης πως η αποκατάσταση του στήθους συμβάλλει θετικά στο να μπορέσει η γυναίκα να επανέλθει πιο γρήγορα και να αφήσει πίσω της αυτή την τόσο δύσκολη εμπειρία.